Бу фазалы қатты фазалы микроэкстракцияның қолдануымен топырақтағы азотты пестицидтерді анықтау

Авторлар

  • Balgyn Dyussenkulova Физика-химиялық зерттеу әдістері орталығы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0009-0004-0322-3696
  • Aray Zhakupbekova Физика-химиялық зерттеу әдістері орталығы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-1145-3457
  • Alua Zhumadildinova Физика-химиялық зерттеу әдістері орталығы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0003-2520-7385
  • Kamila Yusupova Физика-химиялық зерттеу әдістері орталығы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0009-0004-6674-5563
  • Anel Kapar Физика-химиялық зерттеу әдістері орталығы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-9828-5654
  • Dina Orazbayeva Физика-химиялық зерттеу әдістері орталығы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-3535-4576

DOI:

https://doi.org/10.15328/cb1340

Кілттік сөздер:

қатты фазалы микроэкстракция, вакуумды қатты фазалы микроэкстракция, пестицидтер, топырақты талдау, газды хроматография, масс-спектрометрия

Аннотация

Пестицидтер – ауылшаруашылық өсімдіктерін әртүрлі зиянкестер мен арамшөптерден қорғау үшін қолданылатын қоршаған ортаны ластаушы заттардың ең үлкен топтарының бірі. Пестицидтердің қоршаған ортаға енгеннен кейін жиналуының бастапқы аймағы – топырақ болып табылады. Топырақтағы пестицидтердің құрамын анықтау матрицаның әсерімен, және әдетте органикалық еріткіштердің көп мөлшерін қолдануды талап ететін ұзақ үлгілерді дайындаумен қиындайды. Топырақтағы пестицидтерді анықтаудың дәл әрі жасыл аналитикалық әдістерін әзірлеу – экологиялық және аналитикалық химия саласындағы өзекті мәселе.

Бұл зерттеуде топырақ үлгілеріндегі азотты пестицидтерді сандық анықтау үшін вакуумды қатты фазалы микроэкстракция (Вак-ҚФМЭ) және газ хроматографиясымен масс-спектрометриямен (ГХ-МС) негізіндегі әдістеме әзірленді. Талданатын мақсатты заттар: атратон, симазин, атразин, пропазин, диазинон, метрибузин, прометрин, оксифлуорфен. Суды қосу, қысымды төмендету, тұздаттыру және рН өзгертудің топырақтан мақсатты пестицидтерді экстракциялау тиімділігіне әсері зерттелді.

Вак-ҚФМЭ қолданған кезде атмосфералық қысымдағы ҚФМЭ-мен салыстырғанда барлық мақсатты пестицидтер көрсеткіштерінің 3-7 есе артуы байқалды. Судың қосылуы Вак-БФҚФМЭ көмегімен алынған талданатын заттардың шың аудандары 2-тен 380 есе өсуіне әкелді. Вак-БФҚФМЭ 60 °C температурада 60 мин экстракцияны қолдану арқылы оңтайлы өнімділігіне қол жеткізілді. Оңтайлы көрсеткіштермен талданатын заттардың көпшілігі үшін 25-200 нг/г концентрация диапазонында R2>0,949-мен өлшенген сызықтық регрессиялар алынды. Анықтау және сандық шектеулер сәйкесінше 0,1-дан 4 нг/г-ға дейін және 0,4-ден 12 нг/г-ға дейін өзгерді. Ұсынылған әдістеме топырақтағы атратон, атразин, пропазин, диазинон, прометрин және оксифторфенді сандық анықтау үшін ұсынылады.

Библиографиялық сілтемелер

1 Silva Pinto BG, Marques Soares TK, Azevedo Linhares M, Castilhos Ghisi N (2020) Science of The Total Environment 748:141382. Crossref

2 Sailaja N, Chandrasekhar M, Rekhadevi PV, Mahboob M, Rahman MF, Vuyyuri SB, et al. (2006) Mutation Research/Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis 609:74–80. Crossref

3 Rizzati V, Briand O, Guillou H, Gamet-Payrastre L (2016) Chemico-Biological Interactions 254:231–246. Crossref

4 Brown CD, Van Beinum W (2009) Environmental Pollution 157:3314–3324. Crossref

5 Yadav IC, Devi NL, Syed JH, Cheng Z, Li J, Zhang G, et al. (2015) Science of The Total Environment 511:123–137. Crossref

6 Sun S, Sidhu V, Rong Y, Zheng Y (2018) Curr Pollution Rep 4:240–250. Crossref

7 Arias-Estévez M, López-Periago E, Martínez-Carballo E, Simal-Gándara J, Mejuto J-C, García-Río L (2008) Agriculture, Ecosystems & Environment 123:247–260. Crossref

8 Hussain S, Siddique T, Saleem M, Arshad M, Khalid A (2009) Chapter 5 Impact of Pesticides on Soil Microbial Diversity, Enzymes, and Biochemical Reactions, Advances in Agronomy. Elsevier, pp 159–200. Crossref

9 Orazbayeva D, Muratuly A, Bektassov M, Zhakupbekova A, Kenessov B (2022) Trends in Environmental Analytical Chemistry 35:e00174. Crossref

10 Abdulra’uf LB, Tan GH (2015) Food Chemistry 177:267–273. Crossref

11 Koureas M, Karagkouni F, Rakitskii V, Hadjichristodoulou C, Tsatsakis A, Tsakalof A (2016) Environmental Research 148:318–321. Crossref

12 Rodrigues FDM, Mesquita PRR, De Oliveira LS, De Oliveira FS, Menezes Filho A, De P. Pereira PedroA, et al. (2011) Microchemical Journal 98:56–61. Crossref

13 Psillakis E, Yiantzi E, Sanchez-Prado L, Kalogerakis N (2012) Analytica Chimica Acta 742:30–36. Crossref

14 Psillakis E (2017) Analytica Chimica Acta 986:12–24. Crossref

15 Trujillo-Rodríguez MJ, Pino V, Psillakis E, Anderson JL, Ayala JH, Yiantzi E, et al. (2017) Analytica Chimica Acta 962:41–51. Crossref

16 Orazbayeva D, Kenessov B, Psillakis E, Nassyrova D, Bektassov M (2018) Journal of Chromatography A 1555:30–36. Crossref

17 Unified sanitary-epidemiological and hygienic requirements for products (goods) subject to sanitary-epidemiological supervision (control) (2010) Web-page: URL

18 Zhakupbekova A, Baimatova N, Psillakis E, Kenessov B (2022) Environmental Science and Pollution Research. Crossref

19 U.S. Department of Health and Human Services (2018) Bioanalytical Method Validation, Guidance for Industry. Web-page: URL

20 Almeida AM, Castel-Branco MM, Falcão AC (2002) Journal of Chromatography B 774:215–222. Crossref

21 Web-page: URL . Accessed 16 Oct 2023

22 Llompart M (1999) Talanta 48:451–459. Crossref

23 Orazbayeva D, Kenessov B, Koziel JA, Nassyrova D, Lyabukhova NV (2017) Chromatographia 80:1249–1256. Crossref

24 Brunton NP, Cronin DA, Monahan FJ (2001) Flavour Fragr J 16:294–302. Crossref

25 De La Colina C, Peña Heras A, Dios Cancela G, Sánchez Rasero F (1993) Journal of Chromatography A 655:127–132. Crossref

26 Kapar A, Muratuly A, Orazbayeva D, Bakaikina NV, Bukenov B, Kenessov B (2022) Analytica Chimica Acta 1195:339431. Crossref

27 Kenessov B, Koziel JA, Bakaikina NV, Orazbayeva D (2016) TrAC Trends in Analytical Chemistry 85:111–122. Crossref

28 Acosta-Dacal A, Rial-Berriel C, Díaz-Díaz R, Bernal-Suárez MDM, Luzardo OP (2021) Science of The Total Environment 753:142015. Crossref

29 Mantzos N, Karakitsou A, Zioris I, Leneti E, Konstantinou I (2013) International Journal of Environmental Analytical Chemistry 93:1566–1584. Crossref

30 Kermani M, Sereshti H, Nikfarjam N (2020) Anal Methods 12:1834–1844. Crossref

31 Hu X, Hu Y, Li G (2007) Journal of Chromatography A 1147:1–9. Crossref

32 Hernandez F, Beltran J, Lopez FJ, Gaspar JV (2000) Anal Chem 72:2313–2322. Crossref

33 Orazbayeva D, Koziel JA, Trujillo-Rodríguez MJ, Anderson JL, Kenessov B (2020) Microchemical Journal 157:104996. Crossref

34 Zhao F, Wang S, She Y, Zhang C, Zheng L, Jin M, et al. (2017) Journal of Chromatography A 1515:17–22. Crossref

35 Geng HR, Miao SS, Jin SF, Yang H (2015) Anal Bioanal Chem 407:8803–8812. Crossref

Жүктелулер

Жарияланды

2023-12-20

Как цитировать

Dyussenkulova, B., Zhakupbekova, A., Zhumadildinova, A., Yusupova, K., Kapar, A., & Orazbayeva, D. (2023). Бу фазалы қатты фазалы микроэкстракцияның қолдануымен топырақтағы азотты пестицидтерді анықтау. ҚазҰУ хабаршысы. Химия сериясы, 110(4), 12–22. https://doi.org/10.15328/cb1340

Шығарылым

Бөлім

Аналитикалық химия

Схожі статті

1 2 > >> 

Ви також можете розпочати розширений пошук схожих статей для цієї статті.