Таңқурай (Rubus idaeus) жеміс сығындысының фитохимиялық талдауы және клиникалық изоляттардан алынған грам-теріс көп дәріге төзімді бактерияларға қарсы белсенділігі
DOI:
https://doi.org/10.15328/cb2025_58Кілттік сөздер:
таңқурай жемісі, антоциандар, мульти-резистентті, грам-теріс штамдар, молекулалық докингАннотация
Микробтық инфекцияларға қарсы негізгі терапия – антибиотиктерді қолдану. Алайда антибиотиктерді шамадан тыс қолдану мульти-резистентті штамдардың пайда болуы мен таралуының негізгі факторына айналды. Біздің жұмысымыздың мақсаты – таңқурай жемістері қою сығындысының фитохимиялық құрамын зерттеу, сондай-ақ клиникалық мульти-резистентті A. baumannii, P. aeruginosa, K. pneumoniae және E. cloacae штамдарына қарсы in vitro және in silico бактерияға қарсы белсенділігін зерттеу. Биологиялық белсенді заттарды (ББЗ) сандық анықтау спектрофотометриялық, титриметриялық және ЖЭСХ әдістерімен жүргізілді; микробқа қарсы әсерлері ұңғыма әдісі және ең төменгі ингибирлеуші концентрация арқылы бағаланды. Фенолдық қосылыстардың жалпы мөлшері таңқурай жемісінің қою сығындысы мен жасыл шай жапырағының сығындысы үшін тиісінше 0,60 және 10,10%, органикалық қышқылдар – 4,60 және 1,60% құрады. Таңқурай жемістерінің қою сығындысында антоциандардың жалпы мөлшері 110,0 мг/100 г болды, құрамында цианидин-3-O-софорозид басым (52,14±1,04 мг/100 г) екені анықталды. Теориялық зерттеулер көрсеткендей, ешбір антибиотик немесе антоциан төзімді грам-теріс бактериялардың барлық микробқа қарсы механизмдерін тиімді тежей алмайды. Таңқурай жемісінің қою сығындысы A. baumannii, K. pneumoniae, P. aeruginosa және E. cloacae төзімді штамдарының барлығын белсенді ингибирлейді. Бұл нәтижелер бактериялардың төзімді штамдарын тежеу үшін тек кешенді препаратты қолдану немесе таңқурай қоспаларын бірлесіп қолдану қажет екенін көрсетеді, ал дәрілік өсімдіктер оларды жасаудың «құтқару шеңбері» болып табылады және ескі микробқа қарсы препараттарды қайта қолдану мүмкіндігі бар.
Библиографиялық сілтемелер
1 Mende K, Akers KS, Tyner SD, Bennett JW, Simons MP, et al. (2022) Mil Med 187(Supplement_2):42-51. https://doi.org/10.1093/milmed/usab131
2 Kondratiuk V, Jones BT, Kovalchuk V, Kovalenko I, Ganiuk V, et al. (2021) J Hosp Infect 112:69-76. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2021.03.020
3 Petrosillo N, Petersen E, Antoniak S (2023) Lancet Infect Dis 1:1-10. https://doi.org/10.1016/s1473-3099(23)00264-5
4 World Health Organization Regional Office for Europe (WHO/Europe)/European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Antimicrobial resistance surveillance in Europe 2022–2020 data. Copenhagen: WHO/Europe; 2022. Web-page: https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/ECDC-WHO-AMR-report.pdf
5 Schultze T, Hogardt M, Velázquez ES, Hack D, Besier S, et al. (2023) Eurosurveillance 28(1):1-10. https://doi.org/10.2807/1560-7917.es.2023.28.1.2200850
6 Khan R, Islam B, Akram M, Shakil S, Ahmad AA, et al. (2009) Molecules 14(2):586-597. https://doi.org/10.3390/molecules14020586
7 Maslov OY, Kolisnyk SV, Komisarenko MA, Kolisnyk OV, Ponomarenko SV (2021) Pharmacologyonline (3):291-298. https://doi.org/10.5281/zenodo.7813115
8 Skrovankova S, Sumczynski D, Mlcek J, Jurikova T, Sochor J (2015) Int J Mol Sci 16(10):24673-24706. https://doi.org/10.3390/ijms161024673
9 Maslov OY, Komisarenko MA, Golik MY, Kolisnyk SV, Altukhov AA, et al. (2023) Vitae 30(1):1-8. https://doi.org/10.17533/udea.vitae.v30n1a351486
10 Maslov O, Kolisnyk S, Komisarenko M, Golik M (2022) Herba Pol 68(1):1-9. https://doi.org/10.2478/hepo-2022-0003
11 Maslov OY, Komisarenko MA, Kolisnyk SV, Golik MY, Doroshenko SR, et al. (2023) News Pharm 106(2):5-12. https://doi.org/10.24959/nphj.23.119
12 Maslov O, Kolesnik S, Komisarenko M, Altukhov A, Dynnyk K, Kostina T (2021) Pharmakeftiki 33(4):304–311. https://doi.org/10.5281/zenodo.7813135
13 Maslov O, Komisarenko M, Ponomarenko S, Horopashna D, Osolodchenko T, et al. (2022) Curr Issues Pharm Med Sci 35(4):229-235. https://doi.org/10.2478/cipms-2022-0040
14 Mbarga MJ, Podoprigora IV, Volina EG, Ermolaev AV, Smolyakova LA (2021) J Pharm Res Int 158-167. https://doi.org/10.9734/jpri/2021/v33i29b31601
15 RCSB PDB: Homepage. RCSB PDB: Homepage; Web-page: https://www.rcsb.org/.
16 PubChem. PubChem; Web-page: https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/.
17 Tian W, Chen C, Lei X, Zhao J, Liang J. (2018) Nucleic Acids Res 46(W1):W363-W367. https://doi.org/10.1093/nar/gky473
18 Arena ME, Povilonis IS, Borroni V, Pérez E, Pellegrino N, Cacciatore C, Radice S (2023) Horticulturae 9(3):314. https://doi.org/10.3390/horticulturae9030314
19 Szymanowska U, Baraniak B, Bogucka-Kocka A (2018) Molecules 23(7):1812. https://doi.org/10.3390/molecules23071812
20 Abinaya M, Gayathri M (2019) Bioorganic Chem 87:291-301. https://doi.org/10.1016/j.bioorg.2019.03.050
21 Jogula S, Krishna VS, Meda N, Balraju V, Sriram D (2020) Bioorganic Chem 100:103905. https://doi.org/10.1016/j.bioorg.2020.103905
22 Zuo K, Liang L, Du W, Sun X, Liu W, Gou X, et al. (2017) Int J Mol Sci 18(5):761. https://doi.org/10.3390/ijms18050761
23 Abinaya M, Gayathri M (2019) Bioorganic Chem 87:291-301. https://doi.org/10.1016/j.bioorg.2019.03.050
24 Valentini M, Filloux A (2016) J Biol Chem 291(24):12547-12555. https://doi.org/10.1074/jbc.r115.711507
25 Jean SS, Harnod D, Hsueh PR. (2022) Front Cell Infect Microbiol 12. https://doi.org/10.3389/fcimb.2022.823684
26 Aranaga C, Pantoja LD, Martínez EA, Falco A (2022) Int J Mol Sci 23(9):4577. https://doi.org/10.3390/ijms23094577
Жүктелулер
Жарияланды
Как цитировать
Шығарылым
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2025 Авторлар
Бұл жұмыс бойынша лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Коммерциялық емес пайдалану — Без производных произведений») 4.0 Бүкіләлемдік қол жетімді.
Авторлар өз жұмыстарының авторлық құқықтарын сақтайды және Creative Commons Attribution License (CC BY-NC-ND 4.0) шарттарымен лицензиялау арқылы журналға осы жұмысты алғаш рет жариялау құқығын береді. Бұл басқа адамдарға жұмыстың авторын көрсете отырып және осы журналдағы бастапқы басылымға сілтеме жасау арқылы таратуға мүмкіндік береді.
