Көмірқышқыл газы атмосферасындағы кокс ұсақ-түйегін белсендіру арқылы алынған сорбенттердің физика-химиялық қасиеттерін зерттеу
DOI:
https://doi.org/10.15328/cb2025_65Кілттік сөздер:
кокс ұсақ-түйегі, сорбент, активтендіру, сорбциялық сыйымдылық, меншікті беті, адсорбентАннотация
Жұмыста "Шұбаркөл Көмір" АҚ (Қарағанды қ.) кокс-химия өндірісінің көміртекті материалдарының өтімділігі төмен фракцияларынан белсендірілген көмір алу мүмкіндігі зерделенді. Көмір сорбентін алу үшін өлшемі ≤ 10 мм кокс ұсақ-түйегі ұсақталып, 2-5 мм фракция алу үшін електен өткізілді. Алынған фракция 700-900°C температурада көмірқышқыл газының қатысуымен және 60-180 мин активтендіру уақытымен тәжірибелік қондырғыда белсендірілді. Максималды сорбциялық қабілетке 800°C температурада және 180 мин белсендіру уақытында қол жеткізілетіні анықталды. Бұл жағдайда йод (56,73%) және метилен көк (100 мг/г) бойынша максималды сорбциялық сыйымдылыққа қол жеткізіледі. БЭТ әдісі бойынша азотты төмен температурада адсорбциялау әдісімен сорбенттің меншікті беті анықталды, ол 446,8±4,4 м2/г құрады. изотерманың адсорбциялық және десорбциялық тармақтарын талдау алынған сорбенттердің мезопоралық құрылымын көрсетті. Шығатын газдардың құрамын зерттеу сутегі, көміртегі оксиді, көмірқышқыл газы және азоттың болуын көрсетті. Қалдық активтендіру өнімдерінің газ құрамын талдау СО-ның айтарлықтай құрамын (51,52%) анықтады, бұл CO2 көмірқышқыл газын белсендіру процесінде Кокс ұсақ-түйегінің терең термиялық модификациясын көрсетеді.
Библиографиялық сілтемелер
1 Ho S, Kabbashi NA (2021) International Journal of Engineering Trends and Technology 69(9):124-139. https://doi.org/10.14445/22315381/IJETT-V69I9P216
2 Mariana M, Khalil HPSA, Mistar EM et al (2021) Journal of Water Process Engineering 43: 102221. https://doi.org/10.1016/j.jwpe.2021.102221
3 Njewa JB, Shikuku VO (2023) Applied Surface Science Advances 18:100501. https://doi.org/10.1016/j.apsadv.2023.100501
4 Pet I, Sanad MN, Farouz M et al (2024) Water Conservation Science and Engineering 9:62. https://doi.org/10.1007/s41101-024-00287-3
5 Sharma P, Kaur H, Sharma M, Sahore V (2011) Environmental Monitoring and Assessment 183:151–195. https://doi.org/10.1007/s10661-011-1914-0
6 Malyan SK, Singh R, Rawat M et al (2019) Biocatalysis and Agricultural Biotechnology 21:101288. https://doi.org/10.1016/j.bcab.2019.101288
7 Dharmambal S, Mani N (2015) IOSR Journal of Applied Chemistry 8(10):11–18. https://doi.org/10.9790/5736-081011118
8 Jyothi RK, Parhi PK (Eds.) (2021) Clean coal technologies: Beneficiation, utilization, transport phenomena and prospective. Springer Nature. https://doi.org/10.1007/978-3-030-68502-7
9 Okhovat A, Ahmadpour A, Ahmadpour F, Khaki Yadegar Z (2012) ISRN Chemical Engineering 2012:352574. https://doi.org/10.5402/2012/352574
10 Hardianti S, Rachman SA, Harminuke EH (2017) Indonesian Journal of Fundamental and Applied Chemistry 2(2):34–39. https://doi.org/10.24845/ijfac.v2.i2.34
11 Suliestyah Tuheteru EJ, Yulianti R, Palit C, Yomaki CC, Ahmad SN (2024) Journal of Degraded and Mining Lands Management 11(3)5755–5765. https://doi.org/10.15243/jdmlm.2024.113.5755
12 Suliestyah S, Astuti AD, Sari IP (2021) Utilization of lignite coal as heavy metal adsorbent in chemistry laboratory wastewater. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 802(1):012045. https://doi.org/10.1088/1755-1315/802/1/012045
13 Lan X, Jiang X, Song Y, Jing X, Xing X (2019) Green Processing and Synthesis 8(1): 837–845. https://doi.org/10.1515/gps-2019-0054
14 Tangwe S, Mukumba P, Makaka G (2022) Sustainability 14:13289. https://doi.org/10.3390/su142013289
15 Yaro NSA, Sutanto MH, Habib NZ et al (2023) Cleaner Materials 8:100187. https://doi.org/10.1016/j.clema.2023.100187
16 Nowicki P (2016) Adsorption 22(4):561–569. https://doi.org/10.1007/s10450-015-9729-x
17 Spencer W, Senanayake G, Altarawneh M, Ibana D, Nikoloski AN (2024) Minerals Engineering 212:108712. https://doi.org/10.1016/j.mineng.2024.108712
18 Ahmed MJ, Theydan SK (2012) Powder Technology 229:237–245. https://doi.org/10.1016/j.powtec.2012.06.043
19 Li Y, Chang F, Huang B, Song Y, Zhao H, Wang K (2020) Fuel 266:117053. https://doi.org/10.1016/j.fuel.2020.117053
20 Gladkova OS, Shishlyannikova NYu, Astrakova TV (2005) Khimicheskaya Tekhnologiya 5:130–132.
21 Domracheva VA, Shiirav G (2012) Proceedings of the Mongolian Academy of Sciences 52(204):20–28.
22 Bandosz TJ (Ed.) (2006) Activated Carbon Surfaces in Environmental Remediation (Vol. 7). Interface Science and Technology Series. Amsterdam, Elsevier. ISBN 978-0-12-370536-5
23 Boehm HP (2002) Carbon 40(2):145–149. https://doi.org/10.1016/S0008-6223(01)00165-8
Жүктелулер
Жарияланды
Как цитировать
Шығарылым
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2025 Авторлар
Бұл жұмыс бойынша лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Коммерциялық емес пайдалану — Без производных произведений») 4.0 Бүкіләлемдік қол жетімді.
Авторлар өз жұмыстарының авторлық құқықтарын сақтайды және Creative Commons Attribution License (CC BY-NC-ND 4.0) шарттарымен лицензиялау арқылы журналға осы жұмысты алғаш рет жариялау құқығын береді. Бұл басқа адамдарға жұмыстың авторын көрсете отырып және осы журналдағы бастапқы басылымға сілтеме жасау арқылы таратуға мүмкіндік береді.
