Қазақстандағы күріш өндірісі қалдықтарынан алынған микрокристалды целлюлозаның салыстырмалы сипаттамасы
DOI:
https://doi.org/10.15328/cb1386Кілттік сөздер:
күріш қауызы (КҚ), органосольвенттік тотықтыру, микрокристалды целлюлоза (МКЦ), ИҚ спектрометр, кристалдық құрылысАннотация
Қайта жаңартылатын биоресурстарды тиімді өңдеу әдістерін әзірлеу мен құнды материалдарды бөліп алу ғылым мен өндірістің ең басты міндеттеріне жатады. Бұл жұмыста Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік-шығыс аймақтарында (Қызылорда облысы және Алматы облысы), өсірілген күріш қауызынан (RH) органосольвенттік тотықтыру әдісіменалынған микрокристалды целлюлозаның (МСС) тиімді гидромодулі және физико-химиялық қасиеттері анықталып, МСС-ның шығымы мен сапалық көрсеткіштері шикізат өсірілген аймақтың климаттық, географиялық ерекшеліктеріне тәуелді болатындығы зерттелді. Бақанас күріш қауызынан (B-RH) алынған МСС-ның тиімді гидромодулі 1:12 г/мл, шығымы 45.0%-ға тең болса, Қызылорда күріш қауызынан (K-RH) алынған МСС үшін тиімді гидромодуль 1:10 г/мл,шығымы 52.58%-ға тең болатындығы анықталды. Органосольвенттік тотықтыру барысында, таңдалған әдіс шикізатты қосымша өңдеуді қажет етпейтіндігі, делигнификациялауға 120 минут уақыт жұмсалатындығы анықталып, МСС-ның шығымы сілтілік жолмен алынатын целлюлозаға қарағанда 15-18%-ға жоғары болатындығы белгілі болды. Яғни, целлюлоза талшықтарын алуда күріш қауызы жоғары сұранысқа ие балама шикізат көзі екендігі және МСС алуда органосольвенттік әдісті қолдану, экономикалық және экологиялық жағынан тиімді болатындығы белгілі болды.
Библиографиялық сілтемелер
1 Nakamura Y, Ono Y, Saito T, Isogai A (2019) Cellulose 26:6529–6541. Crossref
2 Arun V, Perumal EM, Prakash KA, Rajesh M, Tamilarasan K (2020) J Environ Chem Eng 8:104124. Crossref
3 K. Shukla S, C. Dubey;Ashutosh Tiwari G, Bharadvaja A (2013) Adv Mater Lett 4:714–719. Crossref
4 Saprykina LV (1990) Khimiya drevesiny 6:3-7. (In Russian)
5 Das AM, Ali AA, Hazarika MP (2014) Carbohydr Polym 112:342–349. Crossref
6 Islam MdS, Kao N, Bhattacharya SN, Gupta R, Bhattacharjee PK (2017) J Taiwan Inst Chem Eng 80:820–834. Crossref
7 Megbenu H, Azhikhanova Z, Ingkar G, Rakhimgaliyev N, Mels A, Kenzheshov A, et al. (2024) Eurasian Journal of Chemistry 29:96–105. Crossref
8 Yunus MA (2019) Jurnal Akta Kimia Indonesia (Indonesia Chimica Acta) 12:79. Crossref
9 (2023) Rice fields and production decreased in Kazakhstan [Qazaqstanda küriş alqabı men öndirisi azaydı]. Web-source: URL . (Published 06 May 2023) (In Kazakh)
10 (2020) Utilizes rice waste [Küriş qaldığın kädege jaratadı] Web-source: URL . (Published 21 October 2020) (In Kazakh)
11 Hayatun A, Jannah M, Ahmad A, Taba P (2020) J Phys Conf Ser 1463:012009. Crossref
12 Collazo-Bigliardi S, Ortega-Toro R, Chiralt Boix A (2018) Carbohydr Polym 191:205–215. Crossref
13 ANDALIA R, RAHMI R, JULINAWATI J, HELWATI H (2020) Jurnal Natural 20:6–9. Crossref
14 Johar N, Ahmad I, Dufresne A (2012) Ind Crops Prod 37:93–99. Crossref
15 Marin DC, Vecchio A, Ludueña LN, Fasce D, Alvarez VA, Stefani PM (2015) Fibers and Polymers 16:285–293. Crossref
16 Ahmad Z, Roziaizan NN, Rahman R, Mohamad AF, Wan Ismail WIN (2016) MATEC Web of Conferences 47:05013. Crossref
17 Akatan K, Kabdrakhmanova S, Kuanyshbekov T, Ibraeva Z, Battalova A, Joshy KS, et al. (2022) Cellulose 29:3787–3802. Crossref
18 Battalova AK, Kabdrakhmanova SK, Akatan K, Beisebekov MM, Kantay N, Ibraeva ZhE, et al. (2023) International Journal of Biology and Chemistry 16:78–86. Crossref
19 Freitas PAV, González-Martínez C, Chiralt A (2023) Carbohydr Polym 312:120805. Crossref
20 Sharma N, Allardyce BJ, Rajkhowa R, Agrawal R (2023) Sci Rep 13:16327. Crossref
21 Nzereogu PU, Omah AD, Ezema FI, Iwuoha EI, Nwanya AC (2023) Hybrid Advances 4:100111. Crossref
22 Nasir A, Adrus N, Bohari SPM (2022) Cellulose Chemistry and Technology 56:911–928. Crossref
23 Samsalee N, Meerasri J, Sothornvit R (2023) Carbohydrate Polymer Technologies and Applications 6:100353. Crossref
24 Onoja DA, Ahemen I, Iorfa TF (2019) J Appl Phys 11:80-87. Crossref
25 Morcali MH, Zeytuncu B, Yucel O (2013) Materials Research 16:528–538. Crossref
26 Lazzari LK, Zimmermann MVG, Perondi D, Zampieri VB, Zattera AJ, Santana RMC (2019)Materials Research. Crossref
27 Saleh ME, El-Refaey AA, Mahmoud AH (2016) Soil and Water Research 11:53–63. Crossref
28 Cao Y, Tan H (2004) J Mol Struct 705:189–193. Crossref
29 Zghari B, Hajji L, Boukir A (2018) J Mater Environ Sci 9(2):641-654. Crossref
30 Kian LK, Jawaid M, Ariffin H, Alothman OY (2017) Int J Biol Macromol 103:931–940. Crossref
31 Haafiz MKM, Hassan A, Zakaria Z, Inuwa IM (2014) Carbohydr Polym 103:119–125. Crossref
32 Trifol J, Sillard C, Plackett D, Szabo P, Bras J, Daugaard AE (2017) Cellulose 24:107–118. Crossref
33 Kačuráková M, Smith AC, Gidley MJ, Wilson RH (2002) Carbohydr Res 337:1145–1153. Crossref
34 Cichosz S, Masek A (2020) Materials 13:4573. Crossref
35 French AD (2014) Cellulose 21:885–896. Crossref
36 Podgorbunskikh EM, Bychkov AL, Bulina N V., Lomovskii OI (2018) Journal of Structural Chemistry 59:201–208. Crossref
37 Yussuf AA, Massoumi I, Hassan A (2010) J Polym Environ 18:422–429. Crossref
Жүктелулер
Жарияланды
Как цитировать
Шығарылым
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2024 Авторлар
Бұл жұмыс бойынша лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Коммерциялық емес пайдалану — Без производных произведений») 4.0 Бүкіләлемдік қол жетімді.
Авторлар өз жұмыстарының авторлық құқықтарын сақтайды және Creative Commons Attribution License (CC BY-NC-ND 4.0) шарттарымен лицензиялау арқылы журналға осы жұмысты алғаш рет жариялау құқығын береді. Бұл басқа адамдарға жұмыстың авторын көрсете отырып және осы журналдағы бастапқы басылымға сілтеме жасау арқылы таратуға мүмкіндік береді.
